پولیپ روده بزرگ چیست؟ علت، تشخیص و پیشگیری

پولیپ روده بزرگ

بررسی اجمالی پولیپ (Colon Polyp)

یافتن پولیپ در روده بزرگ یا راست روده اغلب سوالاتی برای بیماران و خانواده‌ها ایجاد می‌کند: اهمیت آن چیست؟ آیا نشان دهنده سرطان است؟ آیا نیاز به جراحی دارد؟

• برخی پولیپ‌ها (آدنوم) قابلیت سرطانی شدن دارند

• برخی دیگر (پولیپ‌های پلاستیک یا التهابی) معمولاً سرطانی نیستند

• پولیپ‌ها شایع هستند (در ۳۰ تا ۵۰ درصد بزرگسالان دیده می‌شوند)

• همه پولیپ‌ها به سرطان تبدیل نمی‌شوند

• سرطانی شدن پولیپ‌ها سال‌ها طول می‌کشد

• برداشتن پولیپ معمولاً ایمن است

اهمیت پیگیری

برداشتن پولیپ به تعداد، نوع، اندازه و محل آن بستگی دارد. افرادی که پولیپ آدنوم دارند نیاز به معاینه و پیگیری مجدد دارند، زیرا پولیپ‌های جدید ممکن است به مرور زمان ایجاد شوند.

عوامل خطر و سبک زندگی

پولیپ‌ها در مردان و زنان از هر نژادی در کشورهای صنعتی شایع هستند و نشان می‌دهد که عوامل غذایی و محیطی نقش دارند:

• رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر

• مصرف زیاد گوشت قرمز

• سیگار کشیدن و چاقی

• استفاده از آسپرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و رژیم غذایی با کلسیم بالا می‌تواند محافظت‌کننده باشد

• سن: بیش از ۹۰ درصد پولیپ‌ها پس از ۵۰ سالگی ظاهر می‌شوند؛ مردان کمی بیشتر از زنان مستعد هستند

• ژنتیک و سابقه خانوادگی: وجود پولیپ یا سرطان روده بزرگ در خانواده خطر را افزایش می‌دهد

برخی بیماری‌های ژنتیکی نادر نیز باعث ابتلا به سرطان روده بزرگ در سنین پایین می‌شوند، مانند:

• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی

• پولیپوز مرتبط با MUTYH

• سندرم لینچ

انواع پولیپ‌های کولون

پولیپ‌های هایپلاستیک

• معمولاً کوچک و در انتهای روده بزرگ قرار دارند

• بدون پتانسیل بدخیمی

• تشخیص دقیق آن‌ها از آدنوم فقط با ظاهر در کولونوسکوپی همیشه امکان‌پذیر نیست

پولیپ‌های آدنوماتوز

• حدود دو سوم پولیپ‌ها

• قابلیت سرطانی شدن دارند

• هرچه بزرگتر باشند، احتمال سرطانی شدن بیشتر است

• پولیپ‌های بزرگتر از ۵ میلی‌متر معمولاً برای بررسی و پیشگیری برداشته می‌شوند

پولیپ‌های بدخیم

• حاوی سلول‌های سرطانی

• درمان به میزان سرطان و عوامل فردی بستگی دارد

تشخیص پولیپ

• اغلب بدون علامت هستند

• تشخیص معمولاً در غربالگری سرطان روده بزرگ یا پس از آزمایش خون مخفی در مدفوع

• کولونوسکوپی بهترین روش است و امکان برداشتن پولیپ را فراهم می‌کند

• کولونوسکوپی مجازی نیز با توموگرافی کامپیوتری امکان تشخیص دارد

فرآیند کولونوسکوپی

• لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر با نور و دوربین وارد مقعد می‌شود

• پوشش روده بزرگ مشاهده و پولیپ‌ها شناسایی می‌شوند

• پولیپ‌ها ممکن است صاف یا دارای ساقه باشند

حذف پولیپ (Polypectomy)

• برداشتن پولیپ پیش‌سرطانی می‌تواند از سرطان جلوگیری کند

• روش معمول پلی پکتومی از طریق کولونوسکوپ است

• پولیپ‌های کوچک با ابزار مخصوص و بزرگترها با طناب و کوتر برداشته می‌شوند

• برداشتن پولیپ معمولاً دردناک نیست و داروی آرام‌بخش استفاده می‌شود

• عوارض نادر شامل خونریزی و سوراخ شدن روده است

پیگیری و پیشگیری از سرطان کولون

• پس از برداشتن پولیپ، بررسی بافت‌شناسی ضروری است

• فاصله زمانی کولونوسکوپی مجدد بسته به تعداد، اندازه و نوع پولیپ متفاوت است

• رعایت سبک زندگی سالم: رژیم کم چرب، پر فیبر، وزن مناسب، عدم مصرف سیگار و الکل

غربالگری خانوادگی

• بستگان درجه یک با سابقه پولیپ یا سرطان روده بزرگ در سنین پایین باید زودتر غربالگری شوند

• غربالگری معمولاً از سن ۵۰ سالگی شروع می‌شود، اما افراد با ریسک بالا ممکن است از ۴۰ سالگی یا زودتر شروع کنند

اهمیت پیشگیری از طریق تغذیه
رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل می‌تواند رشد پولیپ‌ها را کاهش دهد. مصرف فیبر کافی، همراه با کاهش مصرف گوشت قرمز و چربی‌های اشباع، نقش کلیدی در کاهش ریسک سرطان روده بزرگ دارد.

ورزش و فعالیت بدنی
فعالیت منظم روزانه، مانند پیاده‌روی یا ورزش سبک، باعث بهبود عملکرد روده و کاهش التهاب می‌شود و می‌تواند ریسک ایجاد پولیپ و سرطان روده را کاهش دهد.

تشخیص زودهنگام و مزایای آن
تشخیص پولیپ‌ها در مراحل اولیه به کمک کولونوسکوپی باعث پیشگیری از سرطان می‌شود. افرادی که غربالگری منظم انجام می‌دهند، می‌توانند پولیپ‌ها را قبل از سرطانی شدن شناسایی و بردارند، که این امر طول عمر و کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد.