رفلاکس اسید زمانی رخ میدهد که اسید معده به مری بازگردد. مری لولهای است که غذا را از دهان به معده منتقل میکند. زمانی که این برگشت اسید باعث علایم آزاردهنده یا آسیب به مری شود، پزشکان آن را بیماری ریفلاکس معده یا GERD مینامند.
شایعترین علایم رفلاکس عبارتند از:
-
سوزش سر دل: احساس سوزش در قفسه سینه
-
بازگشت محتویات معده به دهان یا گلو
علایم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
درد یا ناراحتی معده و قفسه سینه
-
مشکل در بلعیدن غذا
-
صدای خشدار یا گلودرد مزمن
-
سرفه مداوم
-
حالت تهوع یا استفراغ
برای کاهش علایم GERD، تغییر سبک زندگی نقش مهمی دارد:
-
کاهش وزن در صورت اضافه وزن
-
بالا بردن سر تختخواب ۶ تا ۸ اینچ
-
اجتناب از غذاها و نوشیدنیهای محرک مانند قهوه، شکلات، الکل، نعناع و غذاهای چرب
-
ترک سیگار
-
عدم مصرف وعدههای غذایی سنگین قبل از خواب (حداقل ۲ تا ۳ ساعت فاصله)
-
پوشیدن لباسهای راحت و آزاد
داروهای اصلی برای کنترل GERD شامل آنتیاسیدها، مسدودکنندههای هیستامین و مهارکنندههای پمپ پروتون هستند:
-
آنتیاسیدها: برای علایم خفیف و کوتاهمدت مناسب هستند
-
مسدودکنندههای هیستامین: قویتر و اثر طولانیتری دارند
-
مهارکنندههای پمپ پروتون (PPI): برای علایم شدید و مزمن موثرترین داروها هستند و برخی بدون نسخه موجودند
در موارد زیر باید حتماً به پزشک مراجعه کنید:
-
علایم شدید یا طولانی مدت
-
مشکل در بلع یا گیر کردن غذا
-
خون در استفراغ یا مدفوع
-
درد شدید قفسه سینه
همچنین کودکان و نوجوانان مبتلا به رفلاکس اسید باید تحت نظر پزشک درمان شوند، زیرا ممکن است علایم ناشی از مشکلات گوارشی دیگری باشد.
تغذیه سالم و سبک زندگی فعال نقش مهمی در کنترل GERD دارد. مصرف وعدههای غذایی کوچک و متعدد، کاهش مصرف نوشیدنیهای گازدار و نوشیدنیهای اسیدی و اجتناب از خوردن غذا در شب میتواند شدت علایم را کاهش دهد.
مطالعات نشان میدهند که تکنیکهای کاهش استرس، مانند یوگا یا مدیتیشن، میتواند بازگشت اسید به مری را کاهش دهد. همچنین پیگیری منظم با پزشک به شناسایی زودهنگام عوارض احتمالی مانند التهاب مزمن مری کمک میکند.
