علائم کبد چرب: نشانه‌ها، تشخیص و درمان

کبد در بدن انسان به‌عنوان بزرگترین ارگان داخلی، نقش بسیار حیاتی و بسزایی در متابولیسم بدن ایفا می‌کند. هضم مواد غذایی، ذخیره انرژی، سم‌زدایی، تولید آنزیم‌های حیاتی و تصفیه خون از وظایف اصلی کبد هستند. این عضو همچنین مواد مغذی و ویتامین‌ها را ذخیره کرده و انرژی مازاد را به صورت چربی یا گلیکوژن نگه می‌دارد. کبد از دو لوب چپ و راست تشکیل شده و پانکراس و کیسه صفرا در زیر آن قرار دارند که در انجام وظایف کبد نقش دارند. با توجه به اهمیت کبد، آسیب یا اختلال در عملکرد آن می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت بدن داشته باشد.

انواع کبد چرب

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های کبدی، بیماری کبد چرب است که به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. کبد چرب الکلی: ناشی از مصرف بی‌رویه و بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی.

2. کبد چرب غیرالکلی: مرتبط با چاقی، تغذیه پرچرب و پرکالری، دیابت و کاهش فعالیت بدنی.

در این مقاله تمرکز ما بر کبد چرب غیرالکلی است و قصد داریم علائم و روش‌های تشخیص آن را بررسی کنیم.

علت و روند بیماری

کبد انرژی و قند اضافی بدن را به صورت گلیکوژن ذخیره می‌کند و مازاد آن را به چربی تبدیل می‌کند. تجمع بیش از حد چربی در کبد باعث التهاب و در طول زمان اختلالات عملکردی می‌شود. چربی اضافی ممکن است وارد بافت‌های شکم و ران شود و شکل طبیعی بدن را تغییر دهد. اگر التهاب طولانی یا شدید شود، ممکن است منجر به زخم کبد یا سیروز کبدی گردد.

علائم کبد چرب

در مراحل اولیه، بیماری ممکن است بدون علامت باشد. با پیشرفت بیماری، علائم کبد چرب شامل موارد زیر می‌شود:

1. کاهش اشتها

2. کاهش وزن

3. ضعف و خستگی مفرط

4. خونریزی بینی

5. خارش پوست

6. زردی پوست یا چشم

7. ایجاد شبکه‌های خونی تار مانند زیر پوست

8. درد و ناراحتی در ناحیه راست شکم

9. ورم شکم و پاها

10. گیجی و اختلالات ذهنی

11. بزرگ شدن پستان در مردان

روش‌های تشخیص کبد چرب

پزشک برای تشخیص بیماری ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

• سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن کبد برای بررسی میزان چربی و التهاب

• آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و آنزیم‌های مرتبط

• بیوپسی یا نمونه‌برداری از کبد در موارد خاص برای تعیین شدت بیماری

عوامل خطر و پیشگیری

شیوه زندگی مدرن، تغذیه پرچرب و پرقند، کاهش فعالیت بدنی و اضافه وزن از عوامل اصلی ابتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند. رعایت رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع، ورزش منظم، مدیریت وزن و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و کلسترول بالا می‌تواند خطر ابتلا و پیشرفت بیماری را کاهش دهد.

درمان و مدیریت بیماری

در حال حاضر درمان قطعی برای کبد چرب غیرالکلی وجود ندارد، اما تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی می‌تواند روند بیماری را کنترل کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، پروتئین کم‌چرب، روغن‌های سالم و حذف الکل، فست‌فود و غذاهای فرآوری‌شده بسیار مؤثر است. همچنین ورزش منظم و کاهش وزن به کاهش چربی کبد و بهبود عملکرد آن کمک می‌کند.