کولیت اولسراتیو در بزرگسالان: علائم، تشخیص و درمان

کولیت اولسراتیو چیست؟

کولیت اولسراتیو یک بیماری التهابی روده است که باعث ایجاد اسهال، درد شکم و حرکات روده‌ای خونین می‌شود. این علائم به دلیل التهاب و ایجاد زخم در پوشش داخلی روده بزرگ رخ می‌دهند. زخم‌ها ممکن است باعث خونریزی و مخاط در مدفوع شوند و شدت علائم می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

علائم کولیت اولسراتیو

علائم کولیت اولسراتیو ممکن است یک بار ظاهر شوند یا به شکل عودکننده و مزمن در طول زندگی رخ دهند. رایج‌ترین علائم عبارتند از:

• اسهال شدید (تا 10 بار یا بیشتر در روز)

• خون یا مخاط در مدفوع

• گرفتگی و درد شکم

• تب و کاهش وزن

• تورم و درد در مفاصل

• قرمزی و درد چشم

• بثورات پوستی و زخم دهان

آزمایش‌های تشخیصی

تشخیص کولیت اولسراتیو معمولاً با سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انجام می‌شود. در این روش‌ها، پزشک با استفاده از یک لوله نازک مجهز به دوربین، داخل روده بزرگ را مشاهده می‌کند و در صورت نیاز نمونه‌برداری می‌کند. سایر آزمایش‌ها ممکن است شامل اشعه ایکس یا اسکن‌های تصویربرداری باشد.

تغذیه و رژیم غذایی

هیچ رژیم غذایی خاصی برای همه بیماران کولیت اولسراتیو توصیه نمی‌شود، اما برخی افراد مشاهده می‌کنند که مصرف برخی غذاها علائم آن‌ها را تشدید می‌کند. برای مثال، محدود کردن لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر ممکن است به کاهش ناراحتی کمک کند. در صورت حذف برخی غذاها، پزشک ممکن است مکمل‌های غذایی برای جبران کمبود مواد مغذی توصیه کند.

درمان کولیت اولسراتیو

بسته به شدت بیماری، درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:

• داروهای موضعی روده: کاهش التهاب در موارد خفیف

• قرص‌ها و داروهای خوراکی: مانند 5-ASA

• داروهای استروئیدی کوتاه مدت: کاهش سریع التهاب

• داروهای بیولوژیک و سیستم ایمنی: محافظت از روده در برابر آسیب

جراحی

اگر درمان دارویی کافی نباشد، دو نوع جراحی وجود دارد:

1. برداشتن کامل روده بزرگ و راست روده: حرکات روده‌ای از طریق کیسه‌ای پلاستیکی خارج می‌شوند.

2. برداشتن روده بزرگ و راست روده و اتصال روده کوچک به مقعد: امکان دفع طبیعی مدفوع فراهم می‌شود.

کولیت اولسراتیو و بارداری

اکثر زنان مبتلا به کولیت اولسراتیو می‌توانند بارداری طبیعی داشته باشند. قبل از اقدام به بارداری، مشورت با پزشک برای تنظیم داروها و بررسی وضعیت سلامت ضروری است. ممکن است مصرف اسید فولیک افزایش یابد و برخی داروها برای ایمنی نوزاد تغییر کنند.

کولیت اولسراتیو یک بیماری مزمن است و مدیریت آن نیازمند پیگیری مداوم و همکاری نزدیک با پزشک متخصص گوارش است. کنترل علائم با دارو و رعایت سبک زندگی مناسب می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

پشتیبانی روانی و آموزشی نیز اهمیت دارد. آگاهی بیماران و خانواده‌های آن‌ها از نشانه‌های عود و نحوه مدیریت آن می‌تواند از بروز عوارض شدید و بستری شدن جلوگیری کند. همچنین شرکت در گروه‌های حمایتی می‌تواند به اشتراک تجربه و کاهش استرس بیماران کمک کند.