بهعنوان فوق تخصص گوارش، یکی از شایعترین مشکلاتی که در مطب با آن مواجه میشوم، زخم معده است. بسیاری از بیماران تصور میکنند درد یا سوزش معده یک مشکل ساده است، اما در واقع زخم معده میتواند نشانه یک بیماری جدیتر، از جمله سرطان معده، باشد.
در این مقاله تلاش میکنم آنچه را در ویزیتهای روزانه به بیمارانم توضیح میدهم، بهصورت علمی، کاربردی و کاملاً قابلفهم بیان کنم.
فهرست مطالب
علائم زخم معده (Symptoms of Peptic Ulcer)
شایعترین علائم در بیماران من عبارتاند از:
- درد یا سوزش در قسمت فوقانی شکم
- بدتر شدن درد هنگام گرسنگی
- تهوع یا بیاشتهایی
- احساس پری با مقدار کم غذا
- کاهش وزن ناخواسته
- نفخ و آروغ زیاد
- مدفوع تیره یا قیری (علامت خونریزی)
- ضعف و خستگی به دلیل کمخونی
هر درد معدهای که بیشتر از ۲ هفته طول بکشد، باید جدی گرفته شود.
بیشتر بخوانید: سرطان معده چیست؟ | پیشگیری، درمان
علل زخم معده (Causes of Gastric Ulcer)
۱) عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)
این باکتری عامل اصلی زخم و التهاب مزمن معده است.
در بسیاری از نمونهبرداریهایی که طی اندوسکوپی انجام میدهم، این باکتری دیده میشود.
۲) مصرف مسکنها (NSAIDs)
ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و آسپرین
این داروها سد محافظ معده را تخریب میکنند.
۳) استرس و تغذیه نامناسب
۴) سیگار، الکل و بیماریهای زمینهای
عوارض زخم معده (Complications)
اگر زخم معده درمان نشود، ممکن است به:
- خونریزی معده
- سوراخ شدن معده
- تنگی خروجی معده
- کمخونی شدید
- و حتی تغییرات پیشسرطانی
منجر شود.
آیا زخم معده باعث سرطان میشود؟ | ارتباط زخم معده با سرطان معده
در برخی بیماران، زخم معده میتواند نشانه اولیه سرطان باشد.
در اندوسکوپی، من همیشه از تمام زخمها بیوپسی (نمونهبرداری) انجام میدهم تا احتمال بدخیمی یا تغییرات پیشسرطانی بررسی شود.
تأکید مهم:
هیچ زخم معدهای نباید بدون اندوسکوپی و پاتولوژی رها شود.
بیشتر بخوانید: سرطان مری چیست؟ علائم و نحوه پیشگیری
چرا اندوسکوپی بهترین روش تشخیص زخم معده است؟
اندوسکوپی دقیق به ما امکان میدهد:
- زخم را مستقیم ببینیم
- عمق و شدت زخم را ارزیابی کنیم
- از قسمتهای مشکوک نمونهبرداری کنیم
- وجود هلیکوباکتر را دقیق تشخیص دهیم
- احتمال سرطان معده را بررسی کنیم
در مرکز ما، اندوسکوپی با تجهیزات استاندارد و نمونهبرداری هدفمند انجام میشود تا کوچکترین تغییرات از چشم پنهان نماند.
نقش پاتولوژی دقیق در تشخیص زخم معده
پاتولوژی تعیین میکند:
- زخم خوشخیم است یا مشکوک
- شدت التهاب چقدر است
- هلیکوباکتر وجود دارد یا خیر
- آیا تغییرات پیشسرطانی وجود دارد؟
پاتولوژیستهای همکار ما سالهاست نمونههای گوارشی را با دقت بالا بررسی میکنند.
درمان زخم معده (Treatment)
درمان کاملاً وابسته به علت است:
✔ درمان هلیکوباکتر پیلوری
ترکیب دارویی ۳ یا ۴ تایی طبق پروتکلهای روز دنیا.
✔ داروهای کاهشدهنده اسید
پنتاپرازول، امپرازول و…
✔ قطع یا جایگزینی مسکنها
✔ اصلاح تغذیه و سبک زندگی
✔ اندوسکوپی کنترل پس از ۶ تا ۸ هفته
در بیماران پرخطر، اندوسکوپی مجدد ضروری است.
رژیم غذایی مناسب زخم معده (Diet for Gastric Ulcer)
✔ مواد غذایی مناسب:
- غذاهای ساده و کمچرب
- مرغ و ماهی کبابی
- سبزیجات بخارپز
- موز، سیب، آووکادو
- ماست پروبیوتیک
پرهیز کامل از:
- غذاهای تند و چرب
- قهوه و نوشابه
- ترشی و سیر و پیاز خام
- فستفود
- سیگار
چرا مراجعه به فوق تخصص گوارش ضروری است؟
تشخیص زخم معده فقط به دیدن علائم وابسته نیست.
برای درمان دقیق باید:
✔ اندوسکوپی درست
✔ نمونهبرداری کافی
✔ خوانش دقیق پاتولوژی
✔ درمان استاندارد
✔ و پیگیری علمی
انجام شود.
این سطح از دقت معمولاً در مراکزی که تجربه بالا و تیم تخصصی دارند، ممکن میشود.
مرکز ما؛ تشخیص و درمان استاندارد زخم معده
در مرکز گوارش ما:
- اندوسکوپی توسط دکتر محمدتقی صفری انجام میشود
- نمونهبرداری هدفمند و کافی برداشته میشود
- پاتولوژی توسط متخصص باتجربه بررسی میشود
- درمان طبق جدیدترین گایدلاینها انتخاب میشود
- پیگیری تا بهبودی کامل ادامه مییابد
این ترکیب باعث میشود بیماران بهترین نتیجه درمانی را دریافت کنند
