آندوسکوپی معاینه یک قسمت داخلی بدن با ابزاری به نام آندوسکوپ است. کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپیک (ERCP) تکنیکی است که با استفاده از اشعه ایکس مجاری صفراوی و پانکراس بیمار را مشاهده می‌کند. این روش به پزشک امکان می‌دهد انسداد، سنگ، تنگی مجاری یا سایر ناهنجاری‌ها را شناسایی و در همان جلسه درمان‌هایی مانند خارج کردن سنگ یا قرار دادن استنت انجام دهد.
فهرست مطالب
عملکرد مجاری صفراوی و پانکراس
مجاری اصلی صفرا و پانکراس، صفرا و آنزیم‌های پانکراس را از طریق پاپیلا به دوازدهه منتقل می‌کنند. انسداد این مجاری، اغلب به دلیل سنگ‌های صفراوی، مهم‌ترین دلیل انجام ERCP است. قبل از انجام ERCP معمولاً آزمایشات خون و تصویربرداری غیرتهاجمی مانند سونوگرافی، CT یا MRI انجام می‌شود.
آمادگی قبل از ERCP
شش تا هشت ساعت قبل از ERCP ناشتا باشید. مصرف برخی داروها ممکن است قبل از آزمایش محدود یا تنظیم شود، به ویژه داروهای رقیق‌کننده خون و داروهای دیابت. در صورت بارداری، انجام ERCP ترجیحاً به بعد از زایمان موکول می‌شود مگر اینکه فوریت پزشکی وجود داشته باشد. پس از معاینه، نیاز به همراه برای بازگشت ایمن به خانه دارید.
مراحل انجام ERCP
-
بیمار روی میز مخصوص دراز می‌کشد و داروهای آرام‌بخش از طریق IV داده می‌شود.
-
محافظ پلاستیکی دهانی برای حفاظت از دندان‌ها و آندوسکوپ استفاده می‌شود.
-
آندوسکوپ انعطاف‌پذیر از دهان وارد می‌شود و با تزریق ماده حاجب، تصاویر اشعه ایکس مجاری صفراوی و پانکراس را نمایش می‌دهد.
-
اقدامات درمانی مانند خارج کردن سنگ، قرار دادن استنت یا نمونه‌برداری بافتی در همان جلسه انجام می‌شود.
مراقبت‌های بعد از ERCP
-
احساس نفخ و گلودرد خفیف طبیعی است و معمولاً به سرعت رفع می‌شود.
-
داروهای آرام‌بخش می‌توانند تمرکز و توانایی رانندگی را کاهش دهند؛ بنابراین توصیه می‌شود آن روز رانندگی نکنید.
-
در صورت بروز درد شدید شکم، تب، استفراغ یا مشکل بلع، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
عوارض احتمالی ERCP
-
پانکراتیت پس از ERCP در 3 تا 5 درصد بیماران رخ می‌دهد و اغلب خفیف است.
-
خونریزی ناشی از برش آمپول یا سوراخ شدن نادر است و در صورت رخ دادن، تحت کنترل پزشکی قرار می‌گیرد.
-
عفونت مجاری صفراوی و آسپیراسیون نادر است و با رعایت دستورات پزشک قابل پیشگیری است.
ERCP نه تنها یک روش تشخیصی دقیق است بلکه بسیاری از بیماران می‌توانند بدون نیاز به جراحی، مشکلات پیچیده مجاری صفراوی و پانکراس خود را درمان کنند. استفاده از این روش سرپایی باعث کاهش دوران نقاهت و بهبود سریع‌تر بیمار می‌شود.
علاوه بر درمان فوری، ERCP به پزشکان این امکان را می‌دهد که به صورت همزمان نمونه‌های بافتی برای بررسی سلولی تهیه کنند و روند تشخیص سرطان یا التهاب مزمن پانکراس را سریع‌تر انجام دهند. این ویژگی باعث می‌شود تصمیم‌گیری‌های درمانی مؤثرتر و به موقع انجام شود.
