باکتری Helicobacter pylori یا به اختصار H. pylori (نام قدیمی: Campylobacter pylori) یک باکتری گرم منفی است. بدنه محکم آن باعث میشود که در برابر محیطهای خشن معده و حتی برخی آنتیبیوتیکها مقاوم باشد. معده با اسید قوی خود یکی از سختترین محیطها برای میکروارگانیسمهاست، اما H. pylori توانایی بقا در این شرایط را دارد.
عفونت زمانی رخ میدهد که باکتری H. pylori معده را آلوده کند. اکثر افراد مبتلا علایم مشخصی ندارند، اما در برخی موارد این عفونت میتواند منجر به:
-
زخمهای باز در معده یا اثنی عشر
-
افزایش خطر سرطان معده
شود و گاهی باعث درد شکم، حالت تهوع یا استفراغ میشود.
افراد مبتلا به H. pylori اغلب بدون علامت هستند، اما علایم ناشی از زخمها میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی شکم
-
احساس سیری سریع
-
کاهش اشتها
-
حالت تهوع یا استفراغ
-
حرکات رودهای تیره یا سیاه
-
خستگی غیر معمول
پزشکان میتوانند از روشهای زیر برای تشخیص استفاده کنند:
-
آزمایش خون
-
آزمایش نفس
-
تست مدفوع
-
بیوپسی و آندوسکوپی
افرادی که زخم دارند یا در معرض خطر بالای سرطان معده هستند باید حتماً آزمایش شوند.
درمان معمولاً شامل مصرف چند دارو به مدت دو هفته است:
-
داروهای کاهش اسید معده
-
انواع آنتیبیوتیک
رعایت دقیق دستورات پزشک برای جلوگیری از بازگشت عفونت و کاهش ریسک زخم و سرطان ضروری است.
پس از درمان، آزمایشهای پیگیری برای اطمینان از ریشهکن شدن عفونت انجام میشود، از جمله:
-
آزمایش نفس
-
تست مدفوع
-
آندوسکوپی در موارد ضروری
در برخی افراد نیاز به درمان اضافی وجود دارد تا عفونت کاملاً از بین برود.
نقش سبک زندگی در کنترل H. pylori
تغییر سبک زندگی میتواند به کاهش خطر عفونت و تسریع بهبود کمک کند. کاهش مصرف الکل و سیگار، رعایت بهداشت مواد غذایی و شستوشوی مرتب دستها به جلوگیری از انتقال باکتری کمک میکند.
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا
افراد مبتلا به H. pylori میتوانند با مصرف غذاهای سبک، کم چرب و پر فیبر علایم خود را کاهش دهند. غذاهایی مانند سبزیجات تازه، میوههای غیر اسیدی و پروبیوتیکها میتوانند به بهبود عملکرد گوارش و کاهش التهاب کمک کنند.
پیشگیری از عود عفونت
برای جلوگیری از عود H. pylori، مهم است که درمان کامل شود، از مصرف داروهای خودسرانه پرهیز شود و آزمایشهای پیگیری به موقع انجام گیرد. همچنین اجتناب از غذاهای پرچرب و پرادویه و مدیریت استرس میتواند در کاهش علایم موثر باشد.
